5η Συνάντηση των Νέων Σεμιναριακών Κύκλων

«Ὁ Χρῆστος Μαλεβίτσης καί ἡ ἐπικαιρότητα τῆς φιλοσοφίας του» - ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Κέντρο Δικανικών Μελετών Καθηγητού Κώστα Μπέη

Νέος Σεμιναριακός Κύκλος Φιλοσοφικού Στοχασμού και Διεθνών Δικαϊκών Θεμάτων 2017-2108

Θέμα Εισηγήσεως:

«Ὁ Χρῆστος Μαλεβίτσης καί ἡ ἐπικαιρότητα τῆς φιλοσοφίας του»

Εισηγήτρια: Άννα Χ. Μαρκοπούλου, Δρ. Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου της Σορβόννης

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο φιλόσοφος Μαλεβίτσης αναδεικνύεται ως ένας κατεξοχήν σύγχρονος τραγικός άνθρωπος, που επαναφέρει στον προσκήνιο τον χειμασμό του πνεύματος της σύγχρονης εποχής. Σημάδια αυτής της εποχής του χειμασμού του πνεύματος είναι οι σύγχρονες «απόγειες πόλεις», δηλαδή οι πόλεις εκείνες, που έκοψαν τους οργανικούς δεσμούς τους με την ύπαιθρο και ο συνακόλουθος «απόγειος πολιτισμός», του οποίου η κυρίαρχη συνιστώσα είναι  ο «κουλτουραλισμός». Αποτέλεσμα του

«Ὁ Χρῆστος Μαλεβίτσης καί ἡ ἐπικαιρότητα τῆς φιλοσοφίας του»

Κέντρο Δικανικών Μελετών Καθηγητού Κώστα Μπέη

Νέος Σεμιναριακός Κύκλος Φιλοσοφικού Στοχασμού και Διεθνών Δικαϊκών Θεμάτων 2017-2108

Θέμα Εισηγήσεως:

«Ὁ Χρῆστος Μαλεβίτσης καί ἡ ἐπικαιρότητα τῆς φιλοσοφίας του»

Εισηγήτρια: Άννα Χ. Μαρκοπούλου, Δρ. Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου της Σορβόννης

Καλησπέρα σας.

Κατ'αρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εκλεκτούς διοργανωτές αυτού του φιλοσοφικού "Συμποσίου", τον Καθηγητή Μπέη και την κυρία Μπέη, για την τιμή που μού έκαμαν, να με προσκαλέσουν να μιλήσω σήμερα, για ένα από τους πλέον αγαπημένους μου φιλοσόφους: Τον Χρήστο Μαλεβίτση. 

2η Συνάντηση των Νέων Σεμιναριακών Κύκλων - 26/10/2017

«Παρακμή και Ουτοπία: Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων» - Εισηγήτρια: Ανδρεανή Ηλιοφώτου, Φιλόλογος, Συγγραφέας

«Παρακμή και Ουτοπία: Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων»

Εισηγήτρια: Ανδρεανή Ηλιοφώτου, Φιλόλογος, Συγγραφέας

Περίληψη ομιλίας

Ο Όσβαλντ Σπένγκλερ ισχυρίζεται πως, όταν η ιδέα-ψυχή ενός πολιτισμού, το σύνολο των εσωτερικών δυνατοτήτων του με τη μορφή λαών, γλωσσών, θρησκειών, κρατών, τεχνών πραγματοποιηθεί, ο πολιτισμός πεθαίνει, ο πνευματικός γίνεται τεχνικός πολιτισμός (παρακμή).

Η παρακμή έλκει την ουτοπία: Ο εξοχότερος ουτοπιστής φιλόσοφος της Βυζαντινής παρακμής Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων και η ουτοπία του: Τα δύο υπομνήματά του, συμβουλευτικοί λόγοι: α) «Προς τον Δεσπότη Θεόδωρο τον Β΄ Παλαιολόγο» («Συμβουλευτικός περί της Πελοποννήσου»), β) «Λόγος προς τον βασιλέα Εμμανουήλον περί των εν Πελοποννήσω πραγμάτων», που προβάλλουν ένα νεωτερικό, πολιτικό ουτοπισμό. Διαμάχη πλατωνιστών-αριστοτελιστών του 15^ου αιώνος (Πλήθων-Σχολάριος).

Η Ευρώπη και η Ελλάδα του Σήμερα – Θέσεις και Προβληματισμοί

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΕΗ 2017-2018

Η Ευρώπη και η Ελλάδα του Σήμερα –

Θέσεις και Προβληματισμοί.

Περίληψη Εισηγήσεως

Εισήγηση Δρ. Αναστασίας Σαμαρά-Κρίσπη

12 Οκτωβρίου 2017

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

·                     Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική

·                     Ένταξη στην ΕΟΚ (Λόγοι πολιτικοί)

·                     Ένταξη και παραμονή στο ΝΑΤΟ (Λόγοι πολιτικοί και προστασίας της εθνικής ακεραιότητας).

ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

1.-       Πορεία της Ευρώπης προς την Ένωση (θετικές εξελίξεις, αλλά και κρίσεις)

(α)       Αρχική εικόνα της Ευρώπης.

Σημαντικά βήματα:

-           Υιοθέτηση της ΚΑΠ

-           Διεύρυνση της ΕΟΚ με Αγγλία, Ιρλανδία και Δανία

(β)       Η Γαλλία και η Αγγλία, αρχικά προέβαλαν εμπόδια στην ευρω-παϊκή ενοποίηση (γαλλικό ΟΧΙ στην Κοινή Αμυντική Πολιτική, αρχική άρνηση της Αγγλίας να μετάσχει στις συζητήσεις για την ίδρυση της ΕΟΚ).

Άγνωστη η τελική διαμόρφωση του εγχειρήματος, σε σχέση με την επίτευξη μιας πολιτικής Ένωσης ή μιας χαλαρής Ομοσπον-δίας.

Βαθμιαία δημιουργία γόνιμου κλίματος για την καλλιέργεια της ιδέας μιας Ενωμένης Ευρώπης, μέσω ενός δικτύου διακυ-βερνητικών θεσμών.

1η Συνάντηση των Νέων Σεμιναριακών Κύκλων - 12/10/2017

ΝΕΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΔΙΚΑΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΚΑΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΕΗ

ΝΕΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ

ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΩΝ ΔΙΚΑΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2017 – ΙΟΥΝΙΟΣ 2018

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

12:      Δρ Α.ΣΑΜΑΡΑ-ΚΡΙΣΠΗ

«Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ- ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ»

26:      ΑΝΔΡΕΑΝΗ ΗΛΙΟΦΩΤΟΥ

«ΠΑΡΑΚΜΗ ΚΑΙ ΟΥΤΟΠΙΑ : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ-ΠΛΗΘΩΝ»

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

09:      ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΡΑΤΖΗΣ

«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΙ ΚΡΑΤΟΣ ΘΕΛΕΙ; ΑΘΕΟ ή ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΟΥΔΕΤΕΡΟ;»

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

07:      ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

«Η ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΣΗ»

21 :     Δρ ΑΝΝΑ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ

         «Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΛΕΒΙΤΣΗΣ  ΚΑΙ Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ »

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

11:      ΠΡΕΣΒΥΣ-ΕΜΠΕΙΡΟΓΝΩΜΩΝ ΥΠΕΞ κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΣΙΡΗΣ

«Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (ΚΕΠΑ-ΚΠΑΑ) ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ-ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ»

25:      ΛΑΖΑΡΟΣ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΣ ΥΠ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

«Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΩΘΗΣΗΣ (NUDGE THINKING) ΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΕ: ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ»

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

08:      Δρ. Ν. ΤΑΜΠΑΚΗΣ

«ΧΡΟΝΟΣ : ΨΥΧΙΚΟ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΑΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ;»

2.

15:      ΝΑΥΑΡΧΟΣ κ. ΣΤ. ΠΟΛΙΤΗΣ

«ΠΩΣ ΕΒΛΕΠΑΝ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΟΙ  ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ»

ΜΑΡΤΙΟΣ

08:      ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

«ΔΙΚΑΙΑΚΑ ΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ-ΕΙΔΙΚΩΣ Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ»

15:      ΣΟΥΛΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

            «ΕΚΛΑΜΨΕΙΣ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥ» 

29:       ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ             "Η ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΣΗ" 

                           

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

26:      Δρ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΖΙΒΑΡΑΣ  

«Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΒΙΑ ΣΤΗΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ»

ΜΑΙΟΣ

10:      ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΡΕΔΗΜΑΣ

«ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΓΓΥΗΣΕΩΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ – ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»

24:      ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΟΥΔΟΥΜΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΠΡ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΕΣΒΗΣ

"ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ"

ΙΟΥΝΙΟΣ

07:      Δρ. ΣΟΦΙΑ ΜΩΡΑΙΤΗ

«ALEXIS DE TOCQUEVILLE»

ΤΟΠΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ  

ΟΙΚΙΑ Κ. ΜΠΕΗ, ΟΔΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΠΗΧΟΥ 15-17 ΑΘΗΝΑ, 3^ος ΟΡΟΦΟΣ

ΗΜΕΡΑ: ΠΕΜΠΤΗ - ΩΡΑ: 19:00
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ :

·         Δρ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΑΜΑΡΑ – ΚΡΙΣΠΗ, drsamara@otenet.gr

·         Δρ. ΣΟΦΙΑ ΜΩΡΑΙΤΗ, sophia.k.moraiti@gmail.com, 6974603534, 2106133493
·         Δρ. ΑΝΝΑ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ, ann2mark@otenet.gr, 6947705876, 2

"Παράθυρο σε κάποια μουσικότητα του λόγου"

Τη Δευτέρα 20 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε στο φιλόξενο σπίτι του Καθηγητή κ. Κώστα Μπέη κα της κας Μπέη η παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου του  Παράθυρο σε κάποια μουσικότητα του λόγου. Το σαλόνι ήταν γεμάτο από τους εταίρους του Κέντρου Δικανικών Μελετών, τον εκδότη του βιβλίου κο Κ.Μ. Ζαχαράκη, την επιμελήτρια της έκδοσης  και τον ζωγράφο κο Κώστα Ευαγγελάτο που κόσμησε με σχέδιά του τα ποιήματα του κου Μπέη. Ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών κος Κώστας Καρούσος ήταν ο εισηγητής.

Παράθυρο σε κάποια μουσικότητα του λόγου - Εισήγηση του Κ. Καρούσου

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, φίλες και φίλοι

΄΄Παράθυρο σε κάποια μουσικότητα του λόγου΄΄είναι δυνατόν ν΄ανοίξει κάθε δημιουργός

-κοινωνικός λειτουργός-ή απλός οδοιπόρος της ζωής ή δεινός στιχοπλόκος της καθημερι-

νότητας ή δεινός ή λιγότερο δεινός ακροβάτης της λεκτικής αξίας ή εννοιολογικής

ερμηνείας του στίχου και της λέξης ή κάποιας διαβατάρικης και μεταχρονικής-ηλικιακά-

αναζήτησης, της έκφρασης, της ιδέας, της ελευθερίας, και της ιδιότυπης ή προσωπικής του

ποιητικής ή άλλης στοχαστικής-βιωματικής του αποκωδικοποίησης. Το πεδίο της ζωής  

είναι απέραντο και πάντα πρόσφορο για νοηματικές-ποιητικές περιπτύξεις, με φρόνηση,

έρωτα,αμφισβήτηση,νοσταλγικό αυτοσαρκασμό και οραματική ανασύνθεση της ζωής,

ή ορμητική και συμμετοχική δράση στα κοινωνικά δρώμενα. Αυτή εκτιμώ η πολλαπλότητα

σκέψης πλανάται σε μια προσεγμένη ανάγνωση του βιβλίου ΄΄ Παράθυρο σε κάποια 

μουσικότητα του λόγου΄΄.Είναι-λοιπόν-κρίση-άποψη-ζύγισμα-συστολή-περίσκεψη-

βυθομέτρηση της πραγματικότητας και πάνω απ΄όλα η κατασταλαγμένη ουσία της ζωής

που οδηγεί στη λύτρωση και στη προσωπική τελείωση. Βέβαια ως κοινωνικό άτομο-

ο ποιητής εδώ-αντικρύζει τα γεγονότα από κάθε σκοπιά.1ον από τα κοινωνικά στοιχεία

εμβέλειας και αποδεκτικότητας του εκάστοτε γεγονότος, στη πορεία της ζωής και 2ον

από την ενδυνάμωση της ψυχής και της προσωπικότητας για συνέχεια και οδοιπορία,

που γίνεται-εξελισσόμενο-σε αυτοπείραμα συναντίληψης με τον συνοδοιπόρο και 

στόχος και περίσσευμα ψυχικής αποδέσμευσης--και βεβαίως-στοιχείο γνώσης και

εμπειρικής ευρυγνωσίας,που διευρύνουν κατά πολύ το ποιητικό αισθητήριο.

«Η ΑΟΖ κατά το Διεθνές Δίκαιο»

                    ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ  ΚΕΝΤΡΟΥ  ΔΙΚΑΝΙΚΩΝ  ΜΕΛΕΤΩΝ

                                        ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΕΗ

                              Εισήγηση Δρ. Αναστασίας Σαμαρά - Κρίσπη

            «Η ΑΟΖ κατά το Διεθνές Δίκαιο»

    17    Ιανουαρίου 2017 – Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών

      Ι.    Η ΑΟΖ κατά το Διεθνές Δίκαιο

·         Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (Α.Ο.Ζ.)

·         Αιγιαλίτιδα Ζώνη – Αρχιπέλαγος

·         Υφαλοκρηπίδα

·         Δίκαιο της Θάλασσας

ΙΙ.  Η Διεθνής Σύμβαση του Μontego Bay (1982) για το Δίκαιο της Θάλασσας

1.      Βασικές θεσμοθετήσεις :

·         Αβλαβής διέλευση

·         Νέος ορισμός της Υφαλοκρηπίδας

·         Εισαγωγή του θεσμού της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ)

·         Νέος θεσμός – Transit passage – Πλους διέλευσης

·         Υπερκερασμός της Υφαλοκρηπίδας από τον θεσμό της ΑΟΖ

·         Απαραίτητη η οριοθέτηση της ΑΟΖ, για να γίνουν έρευνες στη θάλασσα

·         Δυνατότητες και δικαιώματα παράκτιου κράτους και τρίτων κρατών

·         Αρμοδιότητες – Υποχρεώσεις.

"Παράθυρο σε κάποια μουσικότητα του λόγου" Κ. Μπέη

Κυκλοφόρησε το νέο βιβλίο του Καθηγητή κυρίου Κώστα Μπέη με τίτλο Παράθυρο σε κάποια μουσικότητα του λόγου από τις εκδόσεις Κ. Μ. Ζαχαράκη.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ

Καλή χρονιά σε όλους με υγεία και ευτυχία!!

ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

«Νεφελομορφίες - Art Est»

Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών σας ενημερώνει ότι η έκθεση του Κώστα Ευαγγελάτου, με τίτλο «Νεφελομορφίες Art-Est», που φιλοξενείται στο Μουσείο μας, παρατείνεται μέχρι τις 8 Ιανουαρίου 2017. 

Ο γνωστός καλλιτέχνης, θα πραγματοποιήσει δύο ξεναγήσεις στην έκθεσή του, την Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2016 από τις 13:30 έως τις 15:30 και την Κυριακή 8 Ιανουαρίου 2017 από τις 11:30 έως τις 13:00.

Διεύθυνση: Ι. Παπαρρηγοπούλου 5- 7, Πλατεία Κλαυθμώνος.

Διάρκεια έκθεσης: 7 Δεκεμβρίου 2016 έως 8 Ιανουαρίου 2017.

Ημέρες και ώρες  επίσκεψης: Καθημερινά (εκτός Τρίτης) 9π.μ με 4μ.μ.

http://www.athenscitymuseum.gr/gr/drastiriotites/ekdiloseis/p

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΜΗ ΔΕΙΝ ΔΑΝΕΙΖΕΣΘΑΙ

Ο Πλούταρχος στο κείμενό του Περί του μη δειν δανείζεσθαι, αναπτύσσει τη συλλογιστική του δανεισμού και το πλήθος των κακών που συνεπάγεται με κορυφαία την απώλεια της ελευθερίας. Το έργο του αυτό αποτελεί μέρος του συνόλου με τον τίτλο Ηθικά στο οποίο ο Πλούταρχος αναπτύσσει ζητήματα ηθικής, φιλοσοφίας, επιστήμης, πολιτικής, θρησκείας και ιστορίας άλλοτε υπό μορφήν διαλόγου μιμούμενος τον Πλάτωνα και άλλοτε υπό μορφήν πραγματείας.

Γεννημένος το 50 μ.Χ. περίπου στη Χαιρώνεια της Βοιωτίας και γόνος σπουδαίας οικογένειας έλαβε πολύ καλή παιδεία. Ταξίδευσε πολύ σε Ασία, Αίγυπτο και Ιταλία και ήρθε σε επαφή με εξέχουσες προσωπικότητες της εποχής. Ζώντας στα χρόνια της κυριαρχίας των κοσμοπόλεων, απέκτησε το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη, έμεινε όμως πιστός στον οικογενειακό βίο και στον δήμο της μικρής Χαιρώνειας όπου παράλληλα με το συγγραφικό του έργο συμμετείχε στα κοινά και κατέλαβε δημόσια αξιώματα με κυριότερο το ισόβιο ιερατικό αξίωμα που του απονεμήθηκε από το Δελφικό ιερό. Φιλόσοφος του Μέσου Πλατωνισμού που συνδύαζε την πλατωνική θεωρία με διδάγματα άλλων ελληνικών Σχολών, ο Πλούταρχος δεν ίδρυσε σχολή ούτε εισηγήθηκε μια νέα θεωρία. Το έργο του θεωρείται εκλαΐκευση της φιλοσοφικής γνώσης. Ηθικός στοχαστής τόσο στα Ηθικά όσο και σε όλο το διασωζόμενο έργο του σκοπός του Χαιρώνειου συγγραφέα είναι να αναδείξει το «ηθικόν δέον». Ο Πλούταρχος πραγματεύεται ζητήματα πρακτικής φιλοσοφίας και παραινεί, διδάσκει, συμβουλεύει.

Στο σύντομο κείμενό του Περί του μη δειν δανείζεσθαι ο συγγραφέας μιλά εναντίον της συνήθειας ορισμένων ανθρώπων να καταφεύγουν αβασάνιστα στον δανεισμό. Το δανείζεσθαι της εσχάτης αφροσύνης και μαλακίας εστίν, γράφει και κατακεραυνώνει αφενός μεν τον αλόγιστο δανεισμό των οφειλετών, αφετέρου δε τη βαναυσότητα των πιστωτών. Ποια μέτρα προτείνει ; Την αξιοποίηση των πόρων που ο καθένας έχει στη διάθεσή του.

            Παρά το γεγονός ότι το έργο θεωρήθηκε αρχικά νεανική ρητορική, η νεότερη έρευνα έχει αποδείξει ότι πρόκειται για έργο της ώριμης περιόδου του Πλουτάρχου και μάλιστα για ομιλία την οποία εκφώνησε πιθανόν στην Αθήνα κατά το 92 μ.Χ. Την περίοδο εκείνη η Αθήνα και άλλες πόλεις μαστίζονταν από τις συνέπειες της υπερχρέωσης τόσο σε Έλληνες όσο και ξένους, κυρίως Ρωμαίους, δανειστές, τους οποίους ο Πλούταρχος αποκαλεί στον βίο του Κάτωνος νεωτέρου «πλωτικούς και δανειστικούς ανθρώπους», δηλαδή, ανθρώπους που ταξίδευαν και πλούτιζαν από τον δανεισμό. Αναφέρει σχετικά : «Κουβαλώντας μαζί τους σάκους και συμφωνητικά και συμβόλαια σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδος, την οργώνουν από πόλη σε πόλη και σπέρνουν χρέη, που πολλά βάσανα φέρνουν και πολλούς τόκους, και που δύσκολα ξεριζώνονται, ενώ οι βλαστοί τους περικυκλώνουν τις πόλεις, τις εξασθενούν και τελικά τις πνίγουν». Πόσο επίκαιρος είναι ! Καυστικός, άμεσος, αυστηρός παρουσιάζει το πρόβλημα : «Έχεις ; Μην δανείζεσαι γιατί δεν σου λείπουν. Δεν έχεις ; Μην δανείζεσαι γιατί δεν θα ξεπληρώσεις το χρέος σου. [1]»

«Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ» - ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ

«Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ»

 

Σύντομη περίληψη άρθρου: Ποια είναι η θέση του σύγχρονου καλλιτέχνη και 

ιδιαίτερα του εικαστικού στην τεχνοκρατούμενη εποχή μας και  πώς 

διαμορφώνονται  οι  θεωρητικές και εμπειρικές προσεγγίσεις στο διαχρονικό θέμα 

της τέχνης και των ιδεών της σε μια "χρηματιστηριακή" κοινωνία που κυριαρχούν 

εξωκαλλιτεχνικοί παράγοντες; Ο ζωγράφος, λογοτέχνης, θεωρητικός τέχνης Κώστας 

Ευαγγελάτος διατυπώνει τις απόψεις του. 

«Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ»

ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ

«Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ»

            Από το βάρος του ακαδημαϊσμού και τις «υψηλές» εθνικοoαπελευθερωτικές  και επαναστατικές ιδέες του ρομαντισμού, που επικρατούσαν στο ιδεολογικό  προσκήνιο στο τέλος του 19^ου αιώνα, οι αισθητικές αξίες που εικαστικοί καλλιτέχνες και φιλόσοφοι είχαν θεσπίσει με τα έργα και τα κείμενά τους σαν πρότυπα, ανατράπηκαν με την είσοδο του 20^ου αιώνα εκ θεμελίων. Αρχικά με το πρόσχημα της απομυθοποίησης και της άρνησης, που απελευθέρωνε τους δημιουργούς από τα αισθητικά δεσμά του ευρωπαϊκού παρελθόντος και μετέπειτα από την επιταγή μιας νέας μυθολογίας. Επιταγή που διαρκεί εν δυνάμει μέχρι σήμερα παρά τις ποικίλες και πολλαπλές ανακοπές της από απολυταρχικά καθεστώτα και οικονομικοπολιτικές συγκρούσεις και κρίσεις.

Στα 110 και πλέον χρόνια της σύγχρονης τέχνης, δεν έχει γίνει κτήμα των ανθρωπίνων συνειδήσεων, η νέα οπτική, η αξία και η εκφραστική αμεσότητα και δύναμη της τέχνης αυτής. Επικαλούνται το ακατανόητο, το παράλογο, ενίοτε το πρόχειρο, το άσχημο, την φαινομενική εγκεφαλικότητα και ψυχρότητα των σύγχρονων έργων. Επικαλούνται – και όχι αβάσιμα – τις οικονομικές, κοινωνικοπολιτικές και πολιτιστικές καταστάσεις, που εμποδίζουν ή διαστρεβλώνουν την αισθητική παιδεία των πολιτών της καταναλωτικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα να αποξενώνεται ο εν δυνάμει δέκτης, ο άνθρωπος του αιώνα μας δηλαδή, από τα καλλιτεχνικά έργα της εποχής του. Ολέθρια αντίφαση, γιατί κάθε ζωντανή τέχνη εκφράζει κύρια το πνεύμα, τις επιδιώξεις, τα οράματα και τους προσανατολισμούς της εποχής της.

            Είναι άλλωστε παραδεκτό ότι οι καλλιτέχνες μεγαλουργούν όταν προσδιορίζουν στο έργο τους προφητικά ή και παρακολουθηματικά το πνεύμα της εποχής τους. Πώς όμως μπορεί ένας καλλιτέχνης να δημιουργήσει σημαντικά έργα σε μια εποχή που σαν κοινωνικό σύνολο αδιαφορεί για την επαφή και την πνευματική οικειοποίηση του έργου που παράγει ο καλλιτέχνης; Εννοώ ο καλλιτέχνης που δεν αντιγράφει φόρμες και συνταγές του παρελθόντος η του επικρατούντος «μάρκετινγκ», αλλά αναπλάθει με τη δημιουργική φαντασία του τον εξωτερικό και εσωτερικό κόσμο και χαράζει με τόλμη και πρωτοτυπία νέες εκφραστικές μεθόδους και προσεπεξευρίσκει οπτικές διατυπώσεις.

            'Αραγε σε όλη αυτή τη νεφελώδη κατάσταση, που διαρκεί τόσο πολύ και που οι πιθανές βελτιώσεις και συνοδοιπορίες καλλιτέχνη και κοινού συνέβησαν σε κάποιες χρονικές στιγμές, αλλά δεν απέδωσαν σε βάθος και διάρκεια, ποια είναι η θέση και ίσως η ευθύνη του σύγχρονου καλλιτέχνη;

            Σε μια μακραίωνη ιστορική πορεία, που η μαγική - εξορκιστική - θρησκευτική ανάγκη της τέχνης έδωσε τη θέση της στη σχέση: κράτος - εκκλησία - παραγγελία - εργαστήριο με μαθητές και βοηθούς -προσδιορισμένο θέμα - έργο, η είσοδος του 20^ου αιώνα άλλαξε ριζικά την εξελικτική πορεία των σχέσεων αυτών.Η δε είσοδος του 21^ου αιώνα παγίωσε μεν την ισχύ των χορηγών, των συλλεκτών, των επιμελητών και των θεωρητικών τέχνης, αλλά ο μοχλός της αλλαγής στηρίχθηκε στη βιωμένη από τους σύγχρονους καλλιτέχνες ανεξαρτησία. Όμως, αυτή η ανεξαρτησία του καλλιτέχνη, από τις παραδοσιακές δομές και κανόνες δημιουργίας, οδήγησε μέσα από αντιστρόφως ανάλογες διαδικασίες σε μια  μεγαλύτερη αποξένωση του καλλιτέχνη. Μόνος και κλεισμένος στο προσωπικό του κέλυφος συνθέτει έργα, που απευθύνονται ουσιαστικά στον εαυτό του. Αλλά και όταν μετέχει ενεργά σε μορφές τέχνης που απαιτούν την συμμετοχή άλλων καλλιτεχνών ή και του κοινού, όπως π.χ. εικαστικές παραστάσεις (performance), εικαστικά περιβάλλοντα, διαμορφώσεις χώρων κ.α., δύσκολα αποβάλλει τον χαρακτηρισμό του περιθωριακού. Δρα στην πραγματικότητα μεταξύ λίγων και ορισμένων, ενός προσωπικού κοινού που έχει ελάχιστη σχέση με το μεγάλο κοινωνικό σύνολο, το οποίο στην καλύτερη περίπτωση εκπλήσσεται ή μειδιά… Ίσως, είναι σημαντικότερο και δημιουργικότερο το να βιώνει την προσωπικότητά του ο καλλιτέχνης μέσα σε ένα καταπιεστικό από εμφανείς φορείς σύστημα… Η ανεξαρτησία τον οδήγησε μεν σε μια διαδικασία έμπνευσης και παραγωγής έργων που εφευρίσκει ο ίδιος, αλλά δυστυχώς δεν πέτυχε να τον απαλλάξει από τους μεσάζοντες (εμπόρους τέχνης, γκαλερίστες, μάνατζερ, χρηματοδότες, γραφειοκράτες, δημόσιες σχέσεις), ούτε βέβαια από τους καθοδηγητές τάσεων και αισθητικών ιδεών, που στις μέρες μας δεν είναι πλέον οι δημιουργοί, αλλά οι τεχνοκρίτες, σύγχρονοι θεωρητικοί και «πεφωτισμένοι» γκαλερίστες, διευθυντές μουσείων, επιμελητές διεθνών εκθέσεων οι οποίοι καθορίζουν την τέχνη του σήμερα με τις αμφιλεγόμενες αλλά ισχυρές επιλογές τους,  παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση στον νέο αιώνα που διανύουμε.

            Έτσι ο καλλιτέχνης που υπερασπίζεται την ανεξαρτησία του, την ελεύθερη έκφρασή του, την ανένδοτη πορεία του για τη δημιουργία σημαντικής τέχνης, δεν έχει καν πεδία επιλογής. Μόνος αποφασίζει την παραγωγή έργων και πολλές φορές τα αποθηκεύει, αφού κανένας δεν τα παράγγειλε, κανένας σχεδόν δεν τα βλέπει και κανένας από τους διακινητές έργων τέχνης δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτά. Υπάρχουν τόσοι άλλωστε που είναι πρόθυμοι να ικανοποιήσουν το κάθε τι που επιτάσσουν η μόδα και το μάρκετινγκ.

            Λογικά αυτή η καλλιτεχνική ανεξαρτησία θα έπρεπε να ευοδώσει και την δημιουργία ζωγραφικών έργων σύμφωνα με τις δομικές και αισθητικές αρχές της ζωγραφικής. Όμως αυτή η ανεξαρτησία εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, μας οδήγησε μέσα από σχεδόν αντιστρόφως ανάλογες διαδικασίες στην προτεινόμενη εκμηδένιση της ζωγραφικής και κατ’ αναλογίαν της γλυπτικής, της χαρακτικής κι άλλων εικαστικών εκφραστικών μορφών  άμεσης έκφρασης.

            Κατά τον φιλόσοφο Martin Heidegger/Μάρντιν Χαΐντεγκερ  μέσα στο καλλιτεχνικό 

έργο ενεργοποιείται η αλήθεια, που είναι η αποκάλυψη των όντων μέσα στο Είναι τους. Η 

δημιουργική φανέρωση ενός κόσμου είναι ό,τι βασικότερο κατορθώνει το καλλιτέχνημα. 

Συνεπώς η εικαστική αναγωγή στο Σύμβολο της ουσίας του έργου τέχνης γίνεται μέσα από 

το αέναο «συμβάν» της Αλήθειας. Βέβαια ο Friedrich Nietsche / Φρειδερίκος 

 Νίτσε αποδίδει τη γένεση του καλλιτεχνήματος στη διαμάχη του Απολλώνιου στοιχείου με 

το Διονυσιακό στοιχείο και κατά τον Albrecht Durer/Άλμπερτ Ντύρερ «η Τέχνη κρύβεται 

μέσα στη φύση και χρειάζεται να την αποσπάσει ο καλλιτέχνης». 'Ολοι όμως γενικά 

συμφωνούν ότι βασικό στοιχείο για την αναγωγή στην ουσία της τέχνης είναι η Αλήθεια. Η 

Αλήθεια σαν συμφωνία της γνώσης με τα αντικείμενα ωθεί προς το δημιουργείν, προς 

το έργο τέχνης δηλαδή. Μπορούμε να πούμε ότι η τέχνη είναι ένα γίγνεσθαι και ένα

συμβάν αλήθειας.

            Το έργο τέχνης όμως που προκύπτει από την υποσυνείδητη τάση του ανθρώπου για την αιωνιότητα ενεργοποιεί μέσα του την αλήθεια και την φανερώνει συμβολικά μέσω του «ωραίου», δηλαδή του ολοκληρωμένου αρμονικά-ενίοτε και μέσω αντιθέσεων και δυσαρμονιών- που αντιπροσωπεύει η εικαστική δημιουργία.

            'Αλλο ερώτημα είναι ποιο θα ήταν το όφελος από μία αναλυτική προσέγγιση αυτής της διαδικασίας, αφού το έργο-αποτέλεσμα είναι το αντικείμενό της, σαν μέτρο αξίας, μοναδικό και ανεξάρτητο από την παρουσία του δημιουργού του.

            Η εποχή μας έχει το προνόμιο να σφραγίζει με την αισθητική της ανομοιομορφία και την πολλαπλότητά της στην έκφραση κάθε είδους. Η καλλιτεχνική οντότητα του εικαστικού δημιουργού, αλλά και κάθε καλλιτέχνη, έχει ουσιαστικά καλυφθεί από την πληθώρα της προσποίησης, της μίμησης και των συμφερόντων που έχουν τα διεθνή αλλά και εθνικά ή κρατικά δίκτυα προώθησης της τέχνης, στηριζόμενα και καλύπτοντας τις απαιτήσεις και ελλείψεις τους και όχι στην αναζήτηση της αληθινής έκφρασης, που αντιπροσωπεύει η γνήσια καλλιτεχνική δημιουργία.

            Βιώνουμε την εποχή που η μεγάλη τέχνη έχει απομακρυνθεί από τον άνθρωπο και η ουσία της είναι καθηλωμένη στο παρελθόν. Οι κώδικες προσέγγισης έχουν σβηστεί και η απαιτούμενη από τους δέκτες ευαισθησία και πνευματικότητα ολισθαίνει αντιμέτωπη με τη χυδαιότητα, την ευκολία και την αισθητική σύγχυση. Ο  μεγάλος στοχαστής Hegel /Χέγκελ διατύπωσε υπαινικτικά την άποψη, ότι η τέχνη είναι θνητή και προορισμός της είναι να πεθάνει. Ίσως η απαισιόδοξη άποψή του να είναι καρπός της ιδεαλιστικής του διαίσθησης, όμως φαίνεται πως το τέλος του 20^ουαιώνα την έθεσε σε τροχιά επαλήθευσης. Κορεσμένο και ανιαρό, μέσα σε μια αντιαισθητική σκοτοδίνη, ενός ανερμάτιστου πλέον «μεταμοντέρνου» φορμαλισμού, παρέδωσε την τεχνικά παγκοσμιοποιημένη κοινωνία των αρχών του 21^ου  και την πολλαπλή έκφραση της  στην μεγαλοδυναμία της τεχνικής και της τεχνολογίας που συντονίζουν οι πολυεθνικές εταιρείες.

            Μήπως όμως όλες αυτές οι σκέψεις είναι απλά αστόχαστες διαπιστώσεις και αισιόδοξα δεχόμενοι το αύριο μπορούμε να δούμε στοιχεία αναγέννησης και ζωτικότητας; Μήπως οι καθοριστικές αξίες της τέχνης είναι υπαρκτές έστω και υπό διωγμό; Όσοι ακόμη θέτουν ερωτήματα και αμύνονται ενάντια στη μόδα, τον καταναλωτισμό και την ιδεολογική έρημο του παρόντος, που τείνει στην ισοπέδωση των κριτηρίων και την παθητική αποδοχή των αισθητικών κατασκευαστικών εφέ, ίσως γνωρίζουν τις απαντήσεις και διαισθάνονται τις πιθανές διεξόδους.

            Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι στο πρακτικό επίπεδο, όχι μόνο η θέση του καλλιτέχνη δεν έχει σχέση με την φημολογούμενη ανεξαρτησία, αλλά ότι η προσχώρησή του σε εξωκαλλιτεχνικά κυκλώματα και φορείς (ένεκα βέβαια της βιοτικής ανάγκης αλλά και των αντιπνευματικών παραγόντων που κυριαρχούν στην αγορά) οδηγούν σε πιθανή εξαφάνιση την εικαστική έκφραση. Κάτι που επιτείνεται στις μέρες μας από την ολέθρια διεθνή καπιταλιστική κρίση – οικονομική και πολιτική – που επιβαρύνει σε βάθος την ψυχολογία τόσο των καλλιτεχνών, όσο και του κοινού και ελαχιστοποιεί τις δυνατότητες ανεξάρτητης εικαστικής ανάπτυξης. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τον σύγχρονο καλλιτέχνη σαν σχοινοβάτη που επιχειρεί τα πιο περίεργα και επικίνδυνα κόλπα. Οι άκρες του σχοινιού είναι αόρατες, αλλά αυτός προχωρεί με άλματα και ταλαντώσεις. Αν τύχει (και πολλές φορές τυχαίνει) να συντριβεί στο έδαφος κανείς σχεδόν δεν τον λυπάται…Ίσως οι διαπιστώσεις αυτές φανούν υπερβολικές. Κι όμως στην πραγματικότητα ο σύγχρονος άνθρωπος ελάχιστα συγκινείται από την τέχνη της εποχής του ή τουλάχιστον από την τέχνη που του επιβάλλουν τα Media και οι έμποροι, σαν τέχνη της εποχής του. Η σύγχυση και η προσποίηση καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα των αναζητήσεων του αιώνα και παρά την πράγματι μεγαλύτερη διάδοση των έργων τέχνης, μέσω χαρακτικών και άλλων αναπαραγωγικών μεθόδων και στην προσέγγιση του καθημερινού ανθρώπου με την Pop Art, τη Video Art, τα multimedia, αλλά και τη δυνατότητα επικοινωνίας της mail-art, της electronic και  computer art,  η τέχνη δεν βιώνεται σαν ανθρώπινη ανάγκη και πνευματικό αγαθό. Σχεδόν πάντα μένει στο επίπεδο της διακόσμησης ή της επένδυσης σε κάτι ακατανόητο μεν, αλλά που κάποιοι «επαίοντες» δίνουν μεγάλη αξία. Υπάρχει μεγάλη διέξοδος αναφορικά και σχετικά με όλα αυτά; Πιστεύω ότι οι πιθανές διέξοδοι και απαντήσεις θα προκύψουν μόνο από τους ίδιους τους γνήσιους καλλιτέχνες, που επιμένουν να εκφράζουν την ψυχή τους παρά τις αντιξοότητες. Αν η ανεξαρτησία του καλλιτέχνη κράτησε όσο οι καλλιτέχνες ήταν ενάντιοι στο κατεστημένο της παράδοσης, η διάσωση του καλλιτέχνη στο μέλλον θα επιτευχθεί μόνο, εάν ο καλλιτέχνης συνειδητοποιήσει ότι η αποξένωσή του από το κοινό και την ανθρώπινη ψυχή σημαίνει παραδοχή του «ανώφελου» της τέχνης και την προτεινόμενη και μεθοδευμένη από τους παράγοντες του πνευματικού σκοταδισμού αντικατάστασή της, από τα τεχνολογικά ευρήματα και εφέ που ήδη κυριαρχούν και σαν επικοινωνιακά όπλα μπορούν να επηρεάσουν προπαγανδιστικά ή κατασταλτικά με παγκόσμια εμβέλεια.

 Βιβλιογραφία - Selected bibliography

Heidegger, Martin: Der Ursprung des Kunstwerkes, Holzwege, Frankfurt a.M.1950

Read, Herbert: The Philosophy of Modern Art, Fawcett World Library, New York 1967

Kultermann, Udo: Leben und Kunst, Verlag Ernst Wasmuth Tubingen 1970

Matisse, Henri: Ecrits et propos sur l’art, Hermann, Paris 1972

Barthes, Roland: The Death Of The Author, Hill and Wang, New York 1977

Francastel, Pierre: Peinture Et Societe-Naissance Et Destruction Dun Espace Plastique De La Renaissance Au Cubisme, Ed.Denoel, 1977

Scharf, Aaron: Art and Photography, Pelican Books, 1979

Castelman, Riva: Printed Art, The Musum of Modern Art, New York 1980

ART and PHILOSOPHY: texts: Jean Baudrillard, Hans-Georg Gadamer, FredericJameson, Julia Kristeva, Jean-Francois Lyotard, Louis Marin, Mario Perniola, Peter Sloterdijk, Philippe Sollers, Paul Virilio, Cornel West, Flash Art Books, Giancarlo Politi Editore, Milan, Italy 1991

Lucie-Smith, Edward: Movements in art since 1945, World of Art, Thames and Hudson, 1992

Bowness, Alan: Modern European Art, World of Art, Thames and Hudson, 1992

Electronic Art, Moning Image, Ed. Joan Miro Foundation, Barcelona 1992

Gombrich, Ernst: Τέχνη και ψευδαίσθηση, Νεφέλη, Αθήνα 1995

Sensation: Young British Artists from the Saatchi Collection, London:Thames and Hudson in collaboration with the Royal Academy of Arts, 1997