Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2015




                                                   Κωνσταντίνος Χριστοδούλου
                               Δρ Δρ Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών


 Δ ο κ ι μ ή  π ε ρ ί  τ η ς  η θ ι κ ό τ η τ ο ς  τ ο υ  κ ω μ ι κ ο ύ

Ι. Το απόρημα
1. Αμφίγνωμες φιλοσοφικές απόψεις και χριστιανικές επιφυλάξεις
2. Η καιρικότητα : Ιδού καιρός ευπρόσδεκτος

ΙΙ. Το προκριματικό πρόβλημα του ορισμού του κωμικού
1. Αγνωστικισμός : Το γέλιο ως αυθάδης πρόκληση στον φιλοσοφικό στοχασμό
2. Εμπειρισμός : Το γέλιο ως Lacanικό "σύνθωμα"
3. Γνωσιολογία : Το γέλιο ως προερμηνεία του εαυτού του, Ηδονή εκ της αναμνήσεως
4. Αναλυτισμός
    α) Έκπληξη από την "σύνδεση πολλαπλοτήτων" - Το παράδοξο
    β) Σχεσιακότητα
    γ) Ανθρωπειότητα ;
5. Προς την "Επιστήμη του νου"

ΙΙΙ. Ηθική βάσανος
1. Το κέλευσμα της Δεοντολογίας - Δύο αντίθετα επικούρεια ρητά
   α) Η επικούρεια παρότρυνση : Συ αναβάλλη το χαίρον, ο δε βίος μελλησμώ παραπόλλυται
   β) Ο αντίλογος του πραγματικού : "ευχαρίστηση της ανοησίας"
   γ) Ο επιστημονικός επαντίλογος της βιολογικής ηθικής : Γελωτολογία
   δ) Ο αντεπαντίλογος του κοινωνικού ωφελιμισμού : Πνεύμα αργολογίας
   ε) Το επικούρειο μέτρο : "Όταν μη αλγώμεν, ουκέτι της ηδονής δεόμεθα"
   στ) Ο πατερικός διάλογος - Όλος πόνο, αλλά με θεία παρηγοριά
2. Το κέλευσμα της Τελεολογίας : Η αιδώς
   α) Η αθέλητη πρόκληση της αιδούς
      αα) Η αφύπνιση της συνείδηση - Το απαγορευμένο Γεροντικόν
      ββ) Αντικειμενικό μέτρο η αιδώς ή αιδώς το μέτρο ; Καντ, Συγκινησιοκρατία, Ωφελιμισμός
   β) Εσκεμμένη πρόκληση της αιδούς : Η ειρωνεία
      αα) Η θεραπευτική σωκρατική ειρωνεία - Μ. Αντώνιος
      ββ) Ο καντιανός αντίλογος
      γγ) Ο σωκρατικός επαντίλογος : Αυτοειρωνεία και κατά Χριστόν σαλότης

IV. Η Αισθητική διαιτητής μεταξύ δεοντολογίας και τελεολογίας - Το κωμικό ως Τέχνη
  1. Σουρεαλισμός ή στρατευμένη τέχνη ;
  2. Το κωμικό στις μη γλωσσικές τέχνες, Αναφορικές και Απόλυτες : Το "μουσικό αστείο"
  3, Θνησιγένεια και μετεπιβίωση του κωμικού

V. Επίμετρο




Ινώ

Είμαστε αλήθεια εδώ ;
Τα όνειρα που βλέπω με τρομάζουν.

Αυτός ο Χρόνος είναι
μεσ' την τραγικότητα
Και να σκεφθείς ότι στο εξής
έτσι θα είναι η ζωή μας.

Τι άλλο θα περάσει από τα βράδια μας ;
Πόσες εκπλήξεις ακόμα πρέπει να υποφέρει η ψυχή;

Το Τέλος δε θα μπορούσε
Να ήταν πιο απλό και απέριττο.
Ας το δεχθούμε κι ας
προχωρήσουμε μπροστά.


Άννα Κελεσίδου


Εγώ πότε θα παίξω ;
Ρωτά το μαθητούδι
Κι ο δάσκαλος υπαγορεύει
το πρόβλημα "ο πατέρας
μοίρασε πέντε έκτα του μισθού του
στα τέσσερα παιδιά του, πόσα..."

Εγώ πότε θα παίξω,
ρωτά το κοριτσάκι
κι η μητέρα το ορμηνεύει
να μη χασομερίσει απ' τη μελέτη.


Εγώ πότε θα παίξω ;
Φωνάζουν εν χορώ
Τ' αθώα παιδάκια
Που αποκοιμούνται
Πάνω στα κλάσματα,
στου Αλάριχου τα χνάρια,
στους πυρήνες των ατόμων
και τότε πια οι δικοί τους
τα σκεπάζουν μη κρυώσουν
και χάσουν το σχολειό
κι ας ξέρουν ήδη
πως από όλα αυτά ούτε
οι ίδιοι οφελήθηκαν.



Kώστας Μπέης

The Rock Garden


Στον κήπο που, με μοναδική μαγεία,
περιβάλλει το τέμενος του Ryoanji
υπάρχει ένας ξέχωρος περίβολος
         - τον αναφέρουν
      τα τουριστικά φυλλάδια
        ως τον Rock Garden-
  ο κήπος με τ'απολιθώματα
             των βράχων.


Γύρω του, στις ξύλινες κερκίδες
     προσέρχονται ξυπόλυτοι,
κάθονται κι αυτοσυγκεντρώνονται
αμίλητοι, κι έπειτα πάλι φεύγουν,
       δεκάδες επισκέπτες.


        - "Τί τους απασχολεί;",
             ρωτώ κάθε φορά
           που βρίσκομαι εκεί.


    - "Τίποτε το συγκεκριμένο.
     Ίσως αποζητούν το μήνυμα
    που αποπνέει ο συμβολισμός
       των ανέκφραστων βράχων
    μέσα στη σφύζουσα ζωντάνια
       του πυκνόφυλλου κήπου".


           Έχω την αίσθηση
           ότι αποκοιμήθηκα,
            καθώς χαλάρωσα
        στις ξύλινες κερκίδες,
      με το βλέμμ' αποσταμένο
      στις νησίδες των βράχων.


        Ίσως απλώς να έχασα
την επαφή με την πραγματικότητα,
         μόνο για μια στιγμή.
      Βέβαιο πάντως είναι πως,
       όταν πια είχα συνέλθει,
ξεκάθαρη γνώριζα την απάντηση
        για το συμβολισμό
   του κήπου με τους βράχους.


  Έτσι άγονα και απολιθωμένα
     θα μείνουν στους αιώνες
     κάτ' απ' το χώμα τα οστά,
         όταν η μνήμη μας
         θα έχει ξεχαστεί.


         Και τί μ' αυτό ;
  Η σύντομη του καθενός μας
           περιπέτεια
      έχει δική της γοητεία.
      Είναι αξία καθ' αυτήν,
   ακόμη κι αν θα καταλήξει
       σε γκρίζο απολίθωμα
      μεσ' στην αιωνιότητα.


Κι όμως ... Μεσ' στα απολιθώματα
   των άνυδρων τούτων βράχων
κάποιες ευαίσθητες χορδές του νου
   μπορούν να νιώθουνε αόριστα
        την ήρεμη και μυστική
     αόρατης πνοής τη δύναμη.
          Παντού παρούσας,
          μα πουθενά απτής.


    Καλότυχος κι ευλογημένος
    όποιος την αφουγκράζεται.