ΑΝΝΑ ΚΕΛΕΣΙΔΟΥ
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΕΗ
Ευνόητο είναι ότι οποιαδήποτε αναφορά όχι μόνο στο νομικό, αλλά και στο φιλοσοφικό-λογοτεχνικό έργο του καθ. Κώστα Μπέη δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ενδεικτική και υπαινικτική, συγκεκριμένα η δεύτερη εφόσον αφορά σ’ ένα «πέλαγος λόγων» μ’ εμβληματικά πρόσωπα, όπως ο «επί τοις δεινοίς εύελπις» Σωκράτης, ο επί της σκηνής φιλόσοφος Ευριπίδης, καθώς και σε μέγιστες αρχές – ιδέες, όπως ο λόγος και η αιδώς και σε καίρια θέματα της νεοελληνικής πραγματικότητας, μιας Ελλάδας που ο Κώστας Μπέης αγάπησε και αγαπά, τον πλήγωσε και τον πληγώνει.
Επειδή ο άνθρωπος «ποιητικά κατοικεί τη γη» και στον ελληνικό χώρο ποιητικά εκφράστηκε για πρώτη φορά το φιλοσοφική πνεύμα, και επειδή «όταν ανακαλύπτουμε τις μυστικές σχέσεις των εννοιών σε βάθος (βγαίνουμε) σ’ ένα άλλο είδος ξέφωτο που είναι η ποίηση» (Ελύτης), ξεκινώ με αναφορά στον ποιητικό λόγο του Κώστα Μπέη. Με αυτόν, όπως λέει ο ίδιος στο βιβλίο του Διεπέτασα προς Σε τας χείρας μου (συλλογή ερμηνευτική, στοχαστική προσέγγιση παραδοσιακών μας προσευχών και μελωδιών) αναζήτησε να στηρίξει τον άνθρωπο και τον εαυτό του, στην πορεία του μέσα στην πρόκληση του σύγχρονου κόσμου, να τον ενισχύσει ώστε «με περίσκεψη και δέος» να μη παρασυρθεί σε μονοπάτια δύσβατα. Ο Κώστας Μπέης δεν κάνει ποίηση για την ποίηση, όπως ομολογεί στο ανέκδοτο έργο του Στιγμές φυγής στη μουσικότητα του λόγου. Κρατώ στη μνήμη μου μια περιγραφή του για την πριν χρόνια συνήθεια της οικογένειας Μπέη να διαβάζει, συναγμένη στις γιορτές των Χριστουγέννων, στο «πανέμορφο σπίτι» της Σαρανταπήχου, ποίηση. Έτσι δεν θεωρώ τυχαίο ότι ένα από τα ποιήματα της Συλλογής έχει τίτλο «Χριστούγεννα 2002», όπου ο Κ. Μπέης αναπέμπει ευχαριστίες στον χορηγό της ανώτερης αγάπης, στους ανθρώπους – αντιστύλια της ζωής του : την πολύτιμη σύντροφό του, τον πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον δάσκαλο «υπόδειγμα αυτοσεβασμού και διεισδυτικού ερευνητή / μες του δικαίου της συναρπαστικής και ανεξάντλητης ωραίας διαλεκτικής», ή να καταγράφει τις εναντιοτροπές – όρου προσφιλούς στον στοχασμό του -, αλλά και να καλωσορίζει κάθε νέα ζωή και να ενδυναμώνει την ψυχή της με ευχές και λόγους σύνεσης. (Ευλογημένη Κόρη, Της Αριάδνης-Θεοφανώς). Οι στιγμές της ποιητικής δημιουργίας του Κώστα Μπέη επαληθεύουν το ορφικό «γένοιο οίος εσσί», καθώς απεικονίζουν το αστείρευτο υψηλό φιλοσοφικό φρόνημα του πνευματικού ανθρώπου (Μαρτυρίες για το ήθος του Σωκράτη), τη δίψα για γνώση με επίγνωση της άγνοιας και δίχως απόγνωση, για ελευθερία, ισονομία, ελπίδα «ζωής αιωνίου» που ο Κώστας Μπέης στοιχειοθετεί στην ιδέα της ενσκήνωσης μέσα μας της ψυχής των αγαπημένων μας, άρα στη δεσπόζουσα ιδέα της αγάπης. Φυσικά δεν λείπει εδώ η δριμύτατη κριτική του πραγματικού,
απόσταγμα βιωματικής σχέσης, σωκρατικής πνοής και ευθύβολης ανάληψης του «καλού κινδύνου».
Με το κυρίως φιλοσοφικό έργο του ο Κώστας Μπέης επαληθεύει την παρμενιδική προστακτική για τον «πολύδηριν έλεγχον» των δρωμένων και την πλωτινική ρήση «έστιν έκαστος καθ’ον ενεργείν». Όλα τα μακράς πνοής συγγράμματα από το Ώρα απιέναι ως το πρόσφατο Η Ακαδημία του Πλάτωνος καταδεικνύουν τον ηθικό τροπισμό της ωραίας διαλεκτικής του συγγραφέα τους.
Στο Θρησκεία, φυσική, φιλοσοφία ο Κώστας Μπέης ξεκινά από καίρια ζητήματα, όπως το «αν υπάρχει Θεός», το οποίο καταγράφει ως «προδήλως πολλαπλά άτοπο», για να διερευνήσει και στην ιστορία της Φιλοσοφίας και στην ιστορία της Θρησκείας και να καταλήξει ότι αποτελεί ερώτημα «πάντα ανοικτό».
Αντιδιαστέλλοντας την πίστη από τη γνώση και συνδέοντας την πρώτη μέσω της φρόνησης με την ύπαρξη του Θεού επιμένει στη σταθερά του ότι η απάντηση υπάρχει αποκλειστικά στην ενόραση του εξατομικευμένου πιστού, που «νοσταλγεί να βρει τη μυστική κλίμακα την μετάγουσα τον νου και την καρδιά μας από τη γη στον πνευματικό ουρανό». Στο ίδιο έργο ο συγγραφέας εξετάζει σημαντικά ζητήματα, όπως η επιστημονική εξήγηση της δημιουργίας της ζωής, οι αλματώδεις κατακτήσεις των σύγχρονων επιστημών για τη μεγάλη έκρηξη, η εξέλιξη των ειδών, οι πληροφορίες για το DNA, η δυνατότητα κατασκευής της ζωής στο εργαστήρι κ.α. Αναφορικά με το θέμα της ιστορικότητας του Ιησού, αναφέρεται στα πρώτα και πρώιμα χρόνια του, στα θαύματα, τα οποία αντιμετωπίζει κατ’αρχήν ως σχετιζόμενα με χαρισματικούς ανθρώπους ικανούς να ευαισθητοποιούν κρίσιμους νευρώνες του εγκεφάλου. Ο ελεγκτικός λόγος του αφορά εδώ στη διαπίστωση της ηθικής χρεοκοπίας που βαρύνει κάποιους λειτουργούς της εκκλησίας.
Την ψυχή ο Κώστας Μπέης θεωρεί ενεργειακή δύναμη που εξακολουθεί και μετά τον θάνατο να είναι μέρος του σύμπαντος, έτσι που να σκηνώνει μέσα μας, όταν πρόκειται για αγαπημένα μας πρόσωπα. Στο «πάμπολυ έργον» Θεωρία για τον Λόγο, 800 σελίδες θεωρητικής ανάλυσης του Λόγου, με παραρτήματα και πλούσια βιβλιογραφία και χρονικό ορίζοντα στοχασμών 26 αιώνων, ο συγγραφέας αντλεί με γνώση και φρόνηση από τα νάματα του αρχαιοελληνικού στοχασμού. Αντιμετωπίζει κριτικά το «αδιαπραγμάτευτο» της πίστης και συνταιριάζει τη φιλοσοφία με τη θεολογία και τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη. Προσωκρατικοί, Πλάτων, Αριστοτέλης, Στωικοί, Πλωτίνος, ιουδαϊκές γραφές, μυθικά πρόσωπα, Ιησούς-αποκαλυπτής του λόγου του Θεού, διδασκαλία του Παύλου για τον Λόγο, προοιμιακός ύμνος του Τετάρτου Ευαγγελίου, τον οποίο ο συγγραφέας παραθέτει και σε νεοελληνική γλώσσα, και τον οποίο θεωρεί σταδιακή σύνθεση από περισσότερους συγγραφείς και αναθεωρητές, τρεις Ιεράρχες, αντιφάσεις χωρίων της Καινής Διαθήκης (ανεκτικότητα – τιμωρός Θεός, κήρυγμα του Ιησού για την αγάπη, παιδαγωγικός χαρακτήρας της κόλασης-
ποινής), αθανασία της ψυχής η ανάσταση των νεκρών, είναι μερικά από τα θέματα ενός εργώδους οδοιπορικού προς τους ατέρμονους ορίζοντες των μεγίστων αληθειών. Και εδώ συμβαίνει ωσάν ο συγγραφέας να επιχειρεί μιαν απάντηση στο ερώτημα του Κίρκεγκωρ «τι να την κάνω την αλήθεια, αν δεν είναι αλήθεια για μένα», όταν, ενώ παραμένει ανοικτός σε οποιαδήποτε εξήγηση, υποστηρίζει ότι ο Λόγος είναι αποκαλυπτικός λόγος με τον οποίο ο Ιησούς φανέρωσε την ουσία της πνευματικής διάστασης του Θεού. Το συμπέρασμα σχετικά με την πνευματική διάσταση του Λόγου, νοουμένου ως προσώπου, πρωτότοκου Υιού του Θεού και τη σχέση του με τον άνθρωπο περιέχουν και τον ευαγγελισμό, θα έλεγα για τον λόγο ο οποίος «σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν». Το έργο περιέχει στο τέλος και ένα ποίημα, ευχαριστήριο του πατέρα στην αδικοχαμένη κόρη του Θεοφανώ και ένα σεμνό βιογραφικό, όπου ο συγγραφέας αποδίδει το έργο του στην ευλογία της συντροφικότητας με την Μαρία-Ιμγκαρντ Μπέη.
Μετά τον διεισδυτικό έλεγχο για την Ελλάδα, αλλοτινή και σημερινή, με το δοκίμιο Αιδώς (2013), με σχολιασμένη και τεκμηριωμένη αναφορά σε πνευματικούς δημιουργούς, ποιητές-ποιήτριες, φιλοσόφους, ρήτορες, μυθιστοριογράφους, ιστοριογράφους, ιατρούς, από τον Όμηρο ως τον Πατριάρχη Φώτιο και χρονική έκταση δέκα επτά αιώνων, 59 πρόσωπα πριν και 90 μετά τους πρώτους δέκα χριστιανικούς αιώνες, ο Κώστας Μπέης στοιχειοθετεί σε 534 σελίδες ενός νέου συγγραφικού μαραθώνιου ό,τι αποκαλεί καημό ελληνικό. Με άλλο λόγο: τη θετική και την αρνητική όψη της ελληνικής πραγματικότητας, την ελληνικότητα της ουσίας και την πραγματικότητα της ακόρεστης εξουσιολαγνείας, του αθέμιτου και αυτοκαταστροφικού πόθου της εξουσιαστικής υπεροχής, το αδελφοκτόνο όμαιμο των Ελλήνων, με πρώτιστο και διαχρονικά για τρεις χιλιάδες χρόνια σταθερό αμάρτημα στον χώρο της αιδούς.
Ο συγγραφέας με καρτερία και σταθερή εμμονή στην αλίευση αξιών, αναδεικνύει ό,τι ήδη ο Δημόκριτος θεώρησε ως το «μάλιστα την αρετήν συνέχον», το αιδείσθαι, το οποίο για τον Κώστα Μπέη είναι «μοναδικό καταφύγιο των βιοτικών ατυχιών», και καταλήγει στην πρόταση «της αφοσίωσης» στην «έμπρακτη αιδώ», στο γόνιμο προσωπικό έργο.
Με σήμα την αιδώ, δηλαδή την ευλάβεια και το πνεύμα της σεμνής αποστολής ο Κώστας Μπέης εξεπόνησε και το μόλις εκδοθέν έργο του Η Ακαδημία του Πλάτωνος.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
Εννιακόσια δέκα έξη ταραγμένα χρόνια στο φως της φιλοσοφικής ανάτασης είναι ο υπότιτλος του εκδοθέντος από τη Νομική Βιβλιοθήκη, σε εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση, έργου με τίτλο Πλάτωνος Ακαδημία.
Τα δύο εύστοχα επιλεγμένα λεκτικά σήματα της ταραχής και της ανάτασης αποκαλύπτουν το άλφα και το ωμέγα της συγγραφής : την ανάδειξη εννέα δραματικών αιώνων (387 π.Χ. – 529 μ.Χ.) ελληνικής φιλοσοφικής διαδρομής του πλατωνικού
εκπαιδευτηρίου και το μήνυμα της αντίστασης, με το οποίο αρχίζει και κλείνει το βιβλίο του ο συγγραφέας, την πάντα επίκαιρη κατηγορική επιταγή της «επί τοις δεινοίς» καρτερίας και ελπίδας.
Ο Κώστας Μπέης σκάβει «γην πολλήν» σε πηγές, κείμενα, σύγχρονη βιβλιογραφία, για να βρει όχι λίγο αλλά πολύν χρυσό σχετικά με τη ζωή και το έργο τριάντα δύο Σχολαρχών με πρωθιερέα τον ιδρυτή και επί σαράντα περίπου χρόνια (485-427 π.Χ.) Σχολάρχη της Ακαδημίας Πλάτωνα, στου οποίου το έργο αναφέρεται με οξυδέρκεια και σαφήνεια στο μεγαλύτερο μέρος της συγγραφής του.
Ο πλατωνικός συγγραφικός θησαυρός, είκοσι επτά έργα, από τον Ιππία τον Μείζοντα ως την Επινομίδα παρουσιάζονται ευσύνοπτα και μεστά νοήματος, αφού προηγουμένως έχει δηλωθεί από τον Κώστα Μπέη ότι η πλατωνική φιλοσοφική συμβολή αποτελεί κορυφαία ενανθρώπιση του ζήλου για τη γνώση, σύλληψη μεγαλειωδών σκέψεων, προαγωγή της διδασκαλίας της φιλοσοφίας. Μετά τη «στάθμευση» στη θητεία του Αριστοτέλη, στον Φίλωνα και στους επί εξακόσια δεκατρία χρόνια Σχολάρχες, το έργο ολοκληρώνεται με τον Δαμάσκιο και το κλείσιμο της Σχολής, το 529 μ.Χ.
Επιλεκτικά, για λόγους συντομίας, θα αναφέρω εδώ κάποιες από τις αρετές του βιβλίου : προσωπικές αποτιμήσεις ή θέσεις, όπως η εξομολογητική ανάμνηση του μαθητή της Γ΄Γυμνασίου Κώστα Μπέη για τον θησαυρό της ελληνικής Γραμματείας με αφορμή τη διδασκαλία του Κρίτωνος / θαρραλέα ελεγκτική στάση, π.χ. μομφή της υποκρυπτόμενης εκμηδένισης της προσωπικότητας, όπως λέγεται στην ανάλυση της πλατωνικής Πολιτείας / επικαιρότητα του κριτικού στοχασμού του συγγραφέα αναφορικά με το πολίτευμα της δημοκρατίας, άλλως αυστηρή επιτίμηση του θριάμβου της φαυλοκρατίας, της διαρπαγής του δημόσιου πλούτου, του υπερδανεισμού της χώρας εν αγνοία του λαού κ.α.
Ο Κώστας Μπέης, όπως σε όλα τα μεγάλα φιλοσοφικά έργα του, δράττεται και εδώ των ευκαιριών για να αφυπνίσει τις συνειδήσεις, ώστε να αντιστέκονται σε ό,τι ή σε όποιον συναυτουργεί στη μείωση της ελληνικότητας ή στην αλλοίωσή της.
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΠΕΗ
Ευνόητο είναι ότι οποιαδήποτε αναφορά όχι μόνο στο νομικό, αλλά και στο φιλοσοφικό-λογοτεχνικό έργο του καθ. Κώστα Μπέη δεν μπορεί να είναι παρά μόνο ενδεικτική και υπαινικτική, συγκεκριμένα η δεύτερη εφόσον αφορά σ’ ένα «πέλαγος λόγων» μ’ εμβληματικά πρόσωπα, όπως ο «επί τοις δεινοίς εύελπις» Σωκράτης, ο επί της σκηνής φιλόσοφος Ευριπίδης, καθώς και σε μέγιστες αρχές – ιδέες, όπως ο λόγος και η αιδώς και σε καίρια θέματα της νεοελληνικής πραγματικότητας, μιας Ελλάδας που ο Κώστας Μπέης αγάπησε και αγαπά, τον πλήγωσε και τον πληγώνει.
Επειδή ο άνθρωπος «ποιητικά κατοικεί τη γη» και στον ελληνικό χώρο ποιητικά εκφράστηκε για πρώτη φορά το φιλοσοφική πνεύμα, και επειδή «όταν ανακαλύπτουμε τις μυστικές σχέσεις των εννοιών σε βάθος (βγαίνουμε) σ’ ένα άλλο είδος ξέφωτο που είναι η ποίηση» (Ελύτης), ξεκινώ με αναφορά στον ποιητικό λόγο του Κώστα Μπέη. Με αυτόν, όπως λέει ο ίδιος στο βιβλίο του Διεπέτασα προς Σε τας χείρας μου (συλλογή ερμηνευτική, στοχαστική προσέγγιση παραδοσιακών μας προσευχών και μελωδιών) αναζήτησε να στηρίξει τον άνθρωπο και τον εαυτό του, στην πορεία του μέσα στην πρόκληση του σύγχρονου κόσμου, να τον ενισχύσει ώστε «με περίσκεψη και δέος» να μη παρασυρθεί σε μονοπάτια δύσβατα. Ο Κώστας Μπέης δεν κάνει ποίηση για την ποίηση, όπως ομολογεί στο ανέκδοτο έργο του Στιγμές φυγής στη μουσικότητα του λόγου. Κρατώ στη μνήμη μου μια περιγραφή του για την πριν χρόνια συνήθεια της οικογένειας Μπέη να διαβάζει, συναγμένη στις γιορτές των Χριστουγέννων, στο «πανέμορφο σπίτι» της Σαρανταπήχου, ποίηση. Έτσι δεν θεωρώ τυχαίο ότι ένα από τα ποιήματα της Συλλογής έχει τίτλο «Χριστούγεννα 2002», όπου ο Κ. Μπέης αναπέμπει ευχαριστίες στον χορηγό της ανώτερης αγάπης, στους ανθρώπους – αντιστύλια της ζωής του : την πολύτιμη σύντροφό του, τον πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον δάσκαλο «υπόδειγμα αυτοσεβασμού και διεισδυτικού ερευνητή / μες του δικαίου της συναρπαστικής και ανεξάντλητης ωραίας διαλεκτικής», ή να καταγράφει τις εναντιοτροπές – όρου προσφιλούς στον στοχασμό του -, αλλά και να καλωσορίζει κάθε νέα ζωή και να ενδυναμώνει την ψυχή της με ευχές και λόγους σύνεσης. (Ευλογημένη Κόρη, Της Αριάδνης-Θεοφανώς). Οι στιγμές της ποιητικής δημιουργίας του Κώστα Μπέη επαληθεύουν το ορφικό «γένοιο οίος εσσί», καθώς απεικονίζουν το αστείρευτο υψηλό φιλοσοφικό φρόνημα του πνευματικού ανθρώπου (Μαρτυρίες για το ήθος του Σωκράτη), τη δίψα για γνώση με επίγνωση της άγνοιας και δίχως απόγνωση, για ελευθερία, ισονομία, ελπίδα «ζωής αιωνίου» που ο Κώστας Μπέης στοιχειοθετεί στην ιδέα της ενσκήνωσης μέσα μας της ψυχής των αγαπημένων μας, άρα στη δεσπόζουσα ιδέα της αγάπης. Φυσικά δεν λείπει εδώ η δριμύτατη κριτική του πραγματικού,
απόσταγμα βιωματικής σχέσης, σωκρατικής πνοής και ευθύβολης ανάληψης του «καλού κινδύνου».
Με το κυρίως φιλοσοφικό έργο του ο Κώστας Μπέης επαληθεύει την παρμενιδική προστακτική για τον «πολύδηριν έλεγχον» των δρωμένων και την πλωτινική ρήση «έστιν έκαστος καθ’ον ενεργείν». Όλα τα μακράς πνοής συγγράμματα από το Ώρα απιέναι ως το πρόσφατο Η Ακαδημία του Πλάτωνος καταδεικνύουν τον ηθικό τροπισμό της ωραίας διαλεκτικής του συγγραφέα τους.
Στο Θρησκεία, φυσική, φιλοσοφία ο Κώστας Μπέης ξεκινά από καίρια ζητήματα, όπως το «αν υπάρχει Θεός», το οποίο καταγράφει ως «προδήλως πολλαπλά άτοπο», για να διερευνήσει και στην ιστορία της Φιλοσοφίας και στην ιστορία της Θρησκείας και να καταλήξει ότι αποτελεί ερώτημα «πάντα ανοικτό».
Αντιδιαστέλλοντας την πίστη από τη γνώση και συνδέοντας την πρώτη μέσω της φρόνησης με την ύπαρξη του Θεού επιμένει στη σταθερά του ότι η απάντηση υπάρχει αποκλειστικά στην ενόραση του εξατομικευμένου πιστού, που «νοσταλγεί να βρει τη μυστική κλίμακα την μετάγουσα τον νου και την καρδιά μας από τη γη στον πνευματικό ουρανό». Στο ίδιο έργο ο συγγραφέας εξετάζει σημαντικά ζητήματα, όπως η επιστημονική εξήγηση της δημιουργίας της ζωής, οι αλματώδεις κατακτήσεις των σύγχρονων επιστημών για τη μεγάλη έκρηξη, η εξέλιξη των ειδών, οι πληροφορίες για το DNA, η δυνατότητα κατασκευής της ζωής στο εργαστήρι κ.α. Αναφορικά με το θέμα της ιστορικότητας του Ιησού, αναφέρεται στα πρώτα και πρώιμα χρόνια του, στα θαύματα, τα οποία αντιμετωπίζει κατ’αρχήν ως σχετιζόμενα με χαρισματικούς ανθρώπους ικανούς να ευαισθητοποιούν κρίσιμους νευρώνες του εγκεφάλου. Ο ελεγκτικός λόγος του αφορά εδώ στη διαπίστωση της ηθικής χρεοκοπίας που βαρύνει κάποιους λειτουργούς της εκκλησίας.
Την ψυχή ο Κώστας Μπέης θεωρεί ενεργειακή δύναμη που εξακολουθεί και μετά τον θάνατο να είναι μέρος του σύμπαντος, έτσι που να σκηνώνει μέσα μας, όταν πρόκειται για αγαπημένα μας πρόσωπα. Στο «πάμπολυ έργον» Θεωρία για τον Λόγο, 800 σελίδες θεωρητικής ανάλυσης του Λόγου, με παραρτήματα και πλούσια βιβλιογραφία και χρονικό ορίζοντα στοχασμών 26 αιώνων, ο συγγραφέας αντλεί με γνώση και φρόνηση από τα νάματα του αρχαιοελληνικού στοχασμού. Αντιμετωπίζει κριτικά το «αδιαπραγμάτευτο» της πίστης και συνταιριάζει τη φιλοσοφία με τη θεολογία και τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη. Προσωκρατικοί, Πλάτων, Αριστοτέλης, Στωικοί, Πλωτίνος, ιουδαϊκές γραφές, μυθικά πρόσωπα, Ιησούς-αποκαλυπτής του λόγου του Θεού, διδασκαλία του Παύλου για τον Λόγο, προοιμιακός ύμνος του Τετάρτου Ευαγγελίου, τον οποίο ο συγγραφέας παραθέτει και σε νεοελληνική γλώσσα, και τον οποίο θεωρεί σταδιακή σύνθεση από περισσότερους συγγραφείς και αναθεωρητές, τρεις Ιεράρχες, αντιφάσεις χωρίων της Καινής Διαθήκης (ανεκτικότητα – τιμωρός Θεός, κήρυγμα του Ιησού για την αγάπη, παιδαγωγικός χαρακτήρας της κόλασης-
ποινής), αθανασία της ψυχής η ανάσταση των νεκρών, είναι μερικά από τα θέματα ενός εργώδους οδοιπορικού προς τους ατέρμονους ορίζοντες των μεγίστων αληθειών. Και εδώ συμβαίνει ωσάν ο συγγραφέας να επιχειρεί μιαν απάντηση στο ερώτημα του Κίρκεγκωρ «τι να την κάνω την αλήθεια, αν δεν είναι αλήθεια για μένα», όταν, ενώ παραμένει ανοικτός σε οποιαδήποτε εξήγηση, υποστηρίζει ότι ο Λόγος είναι αποκαλυπτικός λόγος με τον οποίο ο Ιησούς φανέρωσε την ουσία της πνευματικής διάστασης του Θεού. Το συμπέρασμα σχετικά με την πνευματική διάσταση του Λόγου, νοουμένου ως προσώπου, πρωτότοκου Υιού του Θεού και τη σχέση του με τον άνθρωπο περιέχουν και τον ευαγγελισμό, θα έλεγα για τον λόγο ο οποίος «σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν». Το έργο περιέχει στο τέλος και ένα ποίημα, ευχαριστήριο του πατέρα στην αδικοχαμένη κόρη του Θεοφανώ και ένα σεμνό βιογραφικό, όπου ο συγγραφέας αποδίδει το έργο του στην ευλογία της συντροφικότητας με την Μαρία-Ιμγκαρντ Μπέη.
Μετά τον διεισδυτικό έλεγχο για την Ελλάδα, αλλοτινή και σημερινή, με το δοκίμιο Αιδώς (2013), με σχολιασμένη και τεκμηριωμένη αναφορά σε πνευματικούς δημιουργούς, ποιητές-ποιήτριες, φιλοσόφους, ρήτορες, μυθιστοριογράφους, ιστοριογράφους, ιατρούς, από τον Όμηρο ως τον Πατριάρχη Φώτιο και χρονική έκταση δέκα επτά αιώνων, 59 πρόσωπα πριν και 90 μετά τους πρώτους δέκα χριστιανικούς αιώνες, ο Κώστας Μπέης στοιχειοθετεί σε 534 σελίδες ενός νέου συγγραφικού μαραθώνιου ό,τι αποκαλεί καημό ελληνικό. Με άλλο λόγο: τη θετική και την αρνητική όψη της ελληνικής πραγματικότητας, την ελληνικότητα της ουσίας και την πραγματικότητα της ακόρεστης εξουσιολαγνείας, του αθέμιτου και αυτοκαταστροφικού πόθου της εξουσιαστικής υπεροχής, το αδελφοκτόνο όμαιμο των Ελλήνων, με πρώτιστο και διαχρονικά για τρεις χιλιάδες χρόνια σταθερό αμάρτημα στον χώρο της αιδούς.
Ο συγγραφέας με καρτερία και σταθερή εμμονή στην αλίευση αξιών, αναδεικνύει ό,τι ήδη ο Δημόκριτος θεώρησε ως το «μάλιστα την αρετήν συνέχον», το αιδείσθαι, το οποίο για τον Κώστα Μπέη είναι «μοναδικό καταφύγιο των βιοτικών ατυχιών», και καταλήγει στην πρόταση «της αφοσίωσης» στην «έμπρακτη αιδώ», στο γόνιμο προσωπικό έργο.
Με σήμα την αιδώ, δηλαδή την ευλάβεια και το πνεύμα της σεμνής αποστολής ο Κώστας Μπέης εξεπόνησε και το μόλις εκδοθέν έργο του Η Ακαδημία του Πλάτωνος.
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
Εννιακόσια δέκα έξη ταραγμένα χρόνια στο φως της φιλοσοφικής ανάτασης είναι ο υπότιτλος του εκδοθέντος από τη Νομική Βιβλιοθήκη, σε εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση, έργου με τίτλο Πλάτωνος Ακαδημία.
Τα δύο εύστοχα επιλεγμένα λεκτικά σήματα της ταραχής και της ανάτασης αποκαλύπτουν το άλφα και το ωμέγα της συγγραφής : την ανάδειξη εννέα δραματικών αιώνων (387 π.Χ. – 529 μ.Χ.) ελληνικής φιλοσοφικής διαδρομής του πλατωνικού
εκπαιδευτηρίου και το μήνυμα της αντίστασης, με το οποίο αρχίζει και κλείνει το βιβλίο του ο συγγραφέας, την πάντα επίκαιρη κατηγορική επιταγή της «επί τοις δεινοίς» καρτερίας και ελπίδας.
Ο Κώστας Μπέης σκάβει «γην πολλήν» σε πηγές, κείμενα, σύγχρονη βιβλιογραφία, για να βρει όχι λίγο αλλά πολύν χρυσό σχετικά με τη ζωή και το έργο τριάντα δύο Σχολαρχών με πρωθιερέα τον ιδρυτή και επί σαράντα περίπου χρόνια (485-427 π.Χ.) Σχολάρχη της Ακαδημίας Πλάτωνα, στου οποίου το έργο αναφέρεται με οξυδέρκεια και σαφήνεια στο μεγαλύτερο μέρος της συγγραφής του.
Ο πλατωνικός συγγραφικός θησαυρός, είκοσι επτά έργα, από τον Ιππία τον Μείζοντα ως την Επινομίδα παρουσιάζονται ευσύνοπτα και μεστά νοήματος, αφού προηγουμένως έχει δηλωθεί από τον Κώστα Μπέη ότι η πλατωνική φιλοσοφική συμβολή αποτελεί κορυφαία ενανθρώπιση του ζήλου για τη γνώση, σύλληψη μεγαλειωδών σκέψεων, προαγωγή της διδασκαλίας της φιλοσοφίας. Μετά τη «στάθμευση» στη θητεία του Αριστοτέλη, στον Φίλωνα και στους επί εξακόσια δεκατρία χρόνια Σχολάρχες, το έργο ολοκληρώνεται με τον Δαμάσκιο και το κλείσιμο της Σχολής, το 529 μ.Χ.
Επιλεκτικά, για λόγους συντομίας, θα αναφέρω εδώ κάποιες από τις αρετές του βιβλίου : προσωπικές αποτιμήσεις ή θέσεις, όπως η εξομολογητική ανάμνηση του μαθητή της Γ΄Γυμνασίου Κώστα Μπέη για τον θησαυρό της ελληνικής Γραμματείας με αφορμή τη διδασκαλία του Κρίτωνος / θαρραλέα ελεγκτική στάση, π.χ. μομφή της υποκρυπτόμενης εκμηδένισης της προσωπικότητας, όπως λέγεται στην ανάλυση της πλατωνικής Πολιτείας / επικαιρότητα του κριτικού στοχασμού του συγγραφέα αναφορικά με το πολίτευμα της δημοκρατίας, άλλως αυστηρή επιτίμηση του θριάμβου της φαυλοκρατίας, της διαρπαγής του δημόσιου πλούτου, του υπερδανεισμού της χώρας εν αγνοία του λαού κ.α.
Ο Κώστας Μπέης, όπως σε όλα τα μεγάλα φιλοσοφικά έργα του, δράττεται και εδώ των ευκαιριών για να αφυπνίσει τις συνειδήσεις, ώστε να αντιστέκονται σε ό,τι ή σε όποιον συναυτουργεί στη μείωση της ελληνικότητας ή στην αλλοίωσή της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.